سیستم قالب‌بندی ساختمان بتن مسلح با استفاده از میز پرنده
از جمله مهم‌ترین عامل در افزایش سرعت اجرای سازه‌های بتن مسلح استفاده از سیستم قالب‌بندی میز پرنده یا سیستم نیمه تونلی است. این سیستم علاوه بر سرعت بخشیدن به قالب بندی امکان قالب‌بندی سازه بتن آرمه را به طور همزمان و موازی در کل پروژه (دیوارها و سقف) فراهم می‌کند.
بدین صورت که قالب بندی دیوار با استفاده از قالب‌های دیواری و به طور همزمان قالب‌بندی سقف با استفاده از قالب میز پرنده انجام می‌شود. و میزها پس از قالب‌برداری به وسیله جرثقیل از سطح کار باز شده و از سازه خارج می‌شوند.
ویژگی‌های ساختاری قالب میز پرنده
۱-قالب‌های میز پرنده ساختار ساده‌ای دارند.
۲- به راحتی مونتاژ و دمونتاژ می‌شوند.
۳- قابل استفاده مجدد هستند.
۴- این سازه‌ها دارای عملکرد زلزله‌ای بسیار مطلوبی بوده که می‌توان آن را در نقاط زلزله خیز کشور اجرا کرد.
مواد مورد استفاده در قالب میز پرنده
مواد مورد استفاده در ساخت قالب بتن مسلح (میز پرنده) از مصالح سنتی مانند الوار، فولاد، آلومینیوم و تخته سه لا تا مواد غیر سنتی مانند فایبرگلاس می‌باشد و سیستم‌های مورد استفاده می‌توانند ترکیبی ازهر دو ماده باشند. اما محصولات چوبی پرمصرف‌ترین ماده برای قالب‌بندی با قالب میز پرنده هستند.
اجزای قالب میز پرنده
۱-پانل افقی: یک سطح افقی ساخته شده از تخته پلای وود قالب‌بندی با ضخامت ۱۸ میلی‌متر که در تماس دائم با بتن تا مرحله قالب برداری می‌باشد و باید قبل از بتن‌ریزی با روغن روغن کاری شود تا در پایان به راحتی از بتن جدا شود.
۲-تیر H20 تقویتی پانل: برای افزایش سطح مقاومت پانل افقی به صورت عمود بر پانل نصب می‌شوند. معمولا با در نظر گرفتن تخته پلای وود به عنوان رویه، از تیرهای H20 برای تقویت استفاده می‌شود. در طراحی این سیستم با پنل‌های فلزی از پشت‌بندهای فلزی نیز استفاده می‌شود.
۳-پایه عمودی: وظیفه ایجاد تکیه‌گاه برای میز پرنده را برعهده دارد. پایه‌های مختلفی در انواع طراحی‌های سیستم میز پرنده می‌توان دید. انواع داربست‌های مدولار و همچنین از جک سقفی می‌توان به عنوان پایه برای این سیستم استفاده کرد.
۴-چرخ: قالب را روی چرخ‌ها نصب می‌کنند تا بتوانند آن را به راحتی در طول پروژه حرکت دهند.
مزایای استفاده از قالب میز پرنده در ساختمان بتن مسلح
۱-وزن سبک
۲-پایداری بالا
۳-انعطاف پذیری بالا
۴-مونتاژ و دمونتاژ آسان و سریع
۵-جابجایی سریع با استفاده از ترولی
۶-ایجاد سطح بتن اکسپوز
۷-تحمل فشار بالای بتن
۸-بدون نیاز به اتصالات اضافی
۹-کاهش هزینه‌های نهایی قالب‌بندی
۱۰-نیاز به نیروی انسانی کم‌تر جهت اجرا
موارد استفاده از قالب میز پرنده
از این قالب‌ها در قالب‌بندی سقف‌های وسیع، ساختمان های مرتفع، برج‌ها، سقف در مجتمع‌های تجاری، آپارتمان‌های مسکونی طبقاتی، فروشگاه‌ها و ساختمان‌های اداری چند طبقه و هتل‌ها که سرعت و سهولت قالب‌بندی درآن‌ها حرف اول را می‌زند استفاده می‌کنند .
نحوه‌ی اجرای قالب میز پرنده در ساختمان بتن آرمه
در اجرای قالب میز پرنده در ساختمان‌های بتن آرمه و سقف‌های بتنی اجزای قالب میز که شامل تیر H20 تقویتی و پانل افقی تخته پلای وود است، به صورت یکپارچه در کارخانه مونتاژ می‌شود و سپس به وسیله یک جرثقیل ثابت یا بالابر حمل و نصب می‌شود.
در محل پروژه نیز در ابتدا فریم (پایه های عمودی) روی پاشنه‌ها نصب می‌شوند، مهارهای ضربدری فریم‌ها را به هم متصل می‌کنند و پیچ تنظیم چهار شاخ روی فریم‌ها قرار داده می‌شود و سیستم میز پرنده که در کارخانه مونتاژ شده روی آن قرار می‌گیرد.
قالب میز پرنده را به طبقه مورد نظر جهت قالب‌گیری بتن سقف انتقال می‌دهند، در کنار یکدیگر قرار می‌دهند و با استفاده از بست‌های ویژه به یکدیگر متصل می‌کنند. پس از این مرحله آرماتوربندی سقف انجام شده و محل داکت‌ها و سوراخ‌های مورد نظر روی سقف به هنگام قرارگیری میز پرنده تنظیم می‌شود ودر پایان بتن ریزی انجام می‌شود.
هنگامی‌که بتن به استحکام کافی می‌رسد، میز کامل پایین آمده، از زیر دال بیرون می‌آید و توسط تاورکرین به موقعیت بعدی منتقل می‌شود. به این ترتیب پانل‌های قالب تا ۱۰۰ متر مربع را می‌توان برای تشکیل فضای کامل از یک دال معلق قرار داد.
ویژگی‌های سیستم قالب‌بندی میز پرنده
-سیستم قالب‌بندی میز پرنده امکان قالب‌بندی همزمان و موازی در دیوارها و سقف را فراهم می‌کند؛ بدین صورت که قالب‌بندی دیوار با استفاده از قالب‌های دیواری و به طور همزمان قالب‌بندی سقف با استفاده از قالب‌های میز پرنده انجام می‌شود.
-سازه حاصل از این روش اجرا از نوع دیوار باربر بتن مسلح و جزء سیستم‌های شناخته شده ، مطابق با مقررات و استانداردهای ملی و بین‌المللی است.
-علاوه بر این این سامانه عملکرد لرزه‌ای خوبی دارد و می‌توان آن را در مناطق لرزه خیز کشور اجرا کرد.
– با توجه به اینکه این روش سیستمی مشابه سیستم قالب تونل در دو جهت متعامد اصلی ساختمان ایجاد می‌کند، لازم است دیوارهای برشی کافی در هر دو جهت اصلی ایجاد شوند تا عملکرد باربری جانبی بهتری انجام شود.
-سقف‌های بتن آرمه در این سیستم می‌توانند به صورت دال تخت یا تیرچه بلوک نیز طراحی و اجرا شوند.
در این سیستم امکان نصب و پیش بینی مسیرهای توزیع تاسیسات الکتریکی و مکانیکی در حین میلگرد ریزی و قبل از بتن‌ریزی وجود دارد.
موارد لازم الاجرا در قالب‌بندی ساختمان بتن مسلح با میز پرنده
۱-ساختمان در پلان و ارتفاع، منظم باشد.
۲-قالب بندی اجزای سازه میز پرنده با توجه به مبحث ۹ مقررات ملی ساختمان اجرا شود.
۳-تمامی سازه‌های به کار رفته باید بر حسب شرایط محیطی و با کنترل کامل همه موارد انجام شود.
۴-میلگردهای به کار رفته باید طبق روش‌های معتبر اعمال شوند.
۵-این سیستم حدود ۱۵ طبقه یا ۵۰ متراژ تراز را بدون مانع اجرا می‌کند.
۶-از سیستم میز پرنده در مناطق زلزله خیز استفاده می‌شود و ساختمان را تا حدود بسیار زیادی ایمن می‌سازد.
۷-سطح مقطع اسمی دیوار سازه‌ای در یک جهت قالب میز پرنده باید حداقل ۸۰ درصد جهت دیگر باشد.
۸-حداقل مقاومت فشاری ۲۵ مگاپاسکالی سازه‌ای و حداقل تنش تسلیم ۴۰۰ مگاپاسکالی فولادی در ساز مورد نیاز است.
۹-ارتفاع خالص دیوار در هر طبقه حداکثر ۳ متر و بدون احتساب ضخامت سقف در نظر گرفته شود.
۱۰-ضخامت دیوارها در سازه باید حداقل ۱۵ سانتی‌متر باشد.
۱۱-مشخصات فنی قالب پروپیلن دائمی در سقف‌های بتن آرمه که به صورت دال یک طرفه یا دو طرفه اجرا می‌شود، باید طبق استانداردهای ملی و بین المللی ساختمان سازی کنترل شود.
۱۲-بارهای حین اجرا باید در استفاده از قالب‌های پلی پروپیلن لحاظ شود.
۱۳-استفاده از هرگونه ماده شیمیایی افزودنی مانند انواع روان کننده‌ها و یا تسریع کننده‌های گیرش بتن باید مطابق با قوانین ملی ساختمان، قواعد اجرایی کشور و شرایط اقلیمی منطقه اجرا شود.
۱۴-لازم است تمهیدات و تجهیزات مورد نیاز در اجرای سقف بتن آرمه یکپارچگی دیوارها و سقف در هر طبقه در نظر گرفته شود .
۱۵- مراحل نازک کاری و نما روی سطوح بتنی در مرحله طراحی و اجرای سقف بتن آرمه با میز پرنده در نظر گرفته شود.
ابعاد استاندارد قالب میز پرنده
ارتفاع قالب میز پرنده: ۳الی ۴متر
طول میز پرنده: ۳الی ۵۰/۷ متر
عرض: ۵/۲ الی ۴متر
جمع بندی
شاید در ابتدا اینگونه به نظر می‌رسید که قالب‌بندی سازه بتن آرمه به وسیله قالب میز پرنده فرآیند سخت، پیچیده و زمانبری است .اما با توجه به توضیحات ارائه شده می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که برخلاف تصور ابتدایی این قالب میز پرنده است که فرآیند قالب‌بندی در ارتفاع را با سرعت بالا ممکن می‌سازد. اما به خاطر داشته باشید که اگر می‌خواهید سازه بتنی با کیفیتی داشته باشید و نتیجه نهایی بدون عیب و ایراد باشد استفاده از قالب میز پرنده تابع اجرای ضوابط و مقررات الزامی است که باید رعایت شود.